Các nhà khoa học đã phát triển một loại hợp chất mới có hiệu quả trong ức chế sự tăng trưởng của nhiều loại mô hình ung thư khác nhau trong phòng thí nghiệm – ít nhất là ¼ các loại ung thư được biết hiện nay.

Hình minh họa: Tế bào ung thư

Phân tử này được gọi là S63845, hoạt động bởi cơ chế ức chế MCL1 – protein đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của nhiều loại ung thư khác nhau. Do đó, nếu không có MCL1, các tế bào ung thư sẽ chết.

Phát hiện này có thể giúp các nhà khoa học chống lại các căn bệnh ung thư máu như bệnh bạch cầu cấp dòng tủy, u lympho, và đa u tủy. Ngoài ra, các khối u rắn, bao gồm khối u ác tính và ung thư phổi, vú cũng có thể được điều trị bằng phương pháp mới này.

“MCL1 có vai trò khá quan trọng đối với nhiều loại ung thư, bởi nó là một loại protein “sống sót - pro-survival” cho phép các tế bào ung thư tránh khỏi sự chết tế bào theo chương trình – một cơ chế của cơ thể để loại bỏ các tế bào ung thư", một thành viên của nhóm nghiên cứu, Guillaume Lessene từ Viện Walter and Eliza Hall tại Úc, cho biết.

"Các nghiên cứu mở rộng được tiến hành trên trên nhiều loại mô hình ung thư đã chỉ ra rằng phân tử S63845 có tiềm năng nhắm trúng đích tới các tế bào ung thư phụ thuộc vào MCL1 để phát triển.”

Hệ thống miễn dịch của cơ thể gặp nhiều khó khăn để tiêu diệt các tế bào ung thư, bởi ung thư có khả năng phát triển và lây lan rất nhanh chóng mà cơ chế bảo vệ của chúng ta không thể bắt kịp; đồng thời, chúng cũng có thể tránh khỏi sự chết tế bào theo chương trình (apoptosis). Sử dụng thuốc hóa trị hoặc xạ trị cũng có thể là một cách hiệu quả để tiêu diệt các tế bào ung thư. Tuy nhiên, những phương pháp trên lại thường tiêu diệt luôn các tế bào khỏe mạnh, và kèm một số tác dụng phụ gây suy nhược cơ thể.

Trong khi đó, S63845 đem lại nhiều tiềm năng, không những loại bỏ hệ thống duy trì sự sống của tế bào ung thư, mà còn không tổn hại đến các tế bào bình thường.

Hợp chất này là một sự cải tiến mới nhất trong họ thuốc chống ung thư, được gọi là BH3 mimetics. Chúng nhắm tới một nhóm protein mà các tế bào ung thư phụ thuộc để có thể tránh và chống lại sự chết tế bào theo chương trình.

Lessene cho biết, “BH3 mimetics có khả năng ức chế nhóm protein, được biết là “ họ protein BCL-2 pro-survival”. Và MCL1 là một loại protein trong họ protein này, do dó, việc ức chế nó sẽ giúp kích hoạt quá trình chết theo chương trình của tế bào”.

Tuy nhiên, nghiên cứu trên vẫn còn ở giai đoạn tiền lâm sàng. Các nhà khoa học cần tiếp tục tiến hành thêm nhiều thử nghiệm trên hợp chất này trước khi phát triển thành thuốc để đảm bảo sự an toàn cho bệnh nhân. Nhưng các tín hiệu ban đầu như vậy là rất khả quan.

Thực tế, các phân tử tương tự như trên thậm chí có thể được sử dụng để ngăn chặn nhiều loại ung thư hơn nữa trong tương lai.

Andrew Wei, thành viên nhóm nghiên cứu, thuộc bệnh viện Alfred tại Úc cho biết “Phát hiện này đã đem lại hy vọng mới cho bệnh nhân. Chúng tôi cho rằng S63845 không chỉ là một loại thuốc đặc hiệu mà nó còn thực sự có thể tấn công ung thư tận gốc và làm giảm cơ chế phòng thủ chống sự phát triển của ung thư”.

“Với các nghiên cứu trong tương lai, chúng ta có quyền tin tưởng rằng hợp chất S63845 sẽ có khả năng kháng lại các loại ung thư khác nhau một cách hiệu quả”.

Tài liệu tham khảo:

David Nield, "This New Compound Could Help Kill Up to a Quarter of All Cancer Types", Sciencealert, 27 October, 2016.

Lược dịch Lê Văn Trình - Võ Hồng Ngọc

Biên tập Biomedia Việt Nam